çocuk ergen psikiyatri psikoloji

0-3 Yaş Motor-Duyusal ve Duygusal-Sosyal Gelişimi

Psikomotor Gelişim

Bebek, beslenmek için emmeye ve zevk almak için emzik veya parmağını emmeye ihtiyaç duyar. Karnının üstünde yatarken, fetal pozisyonu almayı sever: dizlerini karnına çeker, kollarını büker ve ardından dirseklerine dayanarak başını kaldırır. Üç aylıkken, bebek başını dik tutar. Doğumdan itibaren var olan refleksler yavaş yavaş kaybolur. Yakalama refleksi, ilk üç ay içinde bir nesne eline yerleştirildiğinde istemsiz olarak kavrama davranışına dönüşür.

Duyusal Gelişim

Yeni doğan bebek, yaşamının ilk günlerinden itibaren çevresindeki dünyayı duyuları sayesinde keşfetmeye başlar.

  • Görme Bebek, kontrastlara duyarlıdır. Üç haftalıkken, annesinin yakındaki yüzünü tanır. Görme alanı otuz santimetre ile sınırlıdır. İki aylıkken, 180° hareket eden bir nesneyi gözleriyle takip eder.
  • Duyma Bebek, seslere ve yüksek tonlara duyarlıdır. Ebeveynlerinin sesini tanır.
  • Koku Bebek, kokulara tepki verir: süt kokusu, annenin cilt kokusu gibi.
  • Tat Tat alma duyusu, rahim içindeki yaşamda başlar ve gelişmeye devam eder.
  • Dokunma Bebek, dokunmaya ve kucaklanmaya, masaj yapılmaya ihtiyaç duyar. Öncelikli olarak ağız, el ve tüm vücut cildi hassas bölgelerdir.

Duygusal ve Sosyal Gelişim

Bebek, kendini güvende hissetmek için bir yetişkinin (genellikle annesinin) isteklerine hızlı ve uygun şekilde cevap vermesine ihtiyaç duyar. Güven içinde olan bebek, iyi bir gelişim gösterir. İlk aylarda, uyanık kalma süreleri hâlâ sınırlıdır, ancak bu süreler, bebeğin yavaş yavaş başkalarıyla ilişki kurmasına olanak tanır. Bebek, annesiyle simbiyotik bir ilişki içindedir; ardından baba/anne/çocuk üçgeninin dinamiği devreye girer. Yeni doğan, ihtiyaçlarının karşılanmasına gaz çıkarmalar, ağlamalar, gevşemeler ve gülümsemelerle tepki verir. Karşılıklı gülümseme iki aylıkken ortaya çıkar.

Oyunlar ve Oyuncaklar

  • Sesli oyuncaklar: çıngıraklar, ziller, devrilmeyen oyuncaklar.
  • Peluşlar ve kumaş oyuncaklar.
  • Aktivite halısı.
  • Hareketli oyuncaklar, kontrast renkli boncuklu oyuncaklar.
  • Yumuşak müzik, tekerlemeler, şarkılar, müzik kutusu.

Aktiviteler ve Yetişkinin Rolü

  • Kokuları keşfetmelerini sağlamak: süt, cilt, kokular.
  • Yenidoğan, pozisyon değişikliklerine, kucakta ve yetişkinin göğsüne yakın taşınmaya duyarlıdır. Sallanma ve kucaklanma ihtiyacı vardır. Böylece kendini sarılmış ve güvende hisseder.
  • Bebek hazır olduğunda, vücut rahatlatıcı masaj önerilebilir.
  • Bebek, hem dil hem de göz teması ile iletişim kurmaya ihtiyaç duyar. Örneğin, yüzünüzü bebeğin yüzüyle aynı hizaya getirmek, göz temasını sağlamak için bir fırsat olabilir.
  • Günler geçtikçe, bebek kendi uyanıklık ve uyku ritmini bulacak ve bu ritim, yetişkin tarafından desteklenmeli ve saygı gösterilmelidir.
  • Yürüyüşler önerin. Yürüyüşler, bebeğin iyilik haline katkıda bulunur.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *