L Ölçeği Nedir ve Nasıl Yorumlanır?

L (Lie/Yalan) ölçeği, bireylerin kendilerini olduğundan daha olumlu göstermek için verdikleri yanıtları ölçen bir psikolojik değerlendirme aracıdır. Ancak bu ölçek yalnızca bireylerin dürüst olup olmadığını belirlemekle kalmaz, aynı zamanda eğitim seviyesi, zeka ve kültürel farkındalık gibi değişkenlerden de etkilenir. Bu nedenle L skorlarının yorumlanması, bireyin genel bilişsel kapasitesi ve değerlendirme bağlamı göz önüne alınarak yapılmalıdır.

Yüksek L Skorları Ne Anlama Gelir?

L skorları, bireyin neden kendisini daha olumlu gösterme eğiliminde olduğunu anlamak için analiz edilir. T-65 ve üzeri skorlar genellikle iki ana nedene dayanır:

1. Değerlendirme sürecinde duyulan kaygı: Birey, test sonuçlarının ahlaki değerleri hakkında olumsuz bir yargıya yol açmasından korkabilir.
2. İzlenim yönetimi: Kişi, kasıtlı olarak yanlış yönlendirme yaparak kendisini daha olumlu göstermeye çalışabilir.

Bu iki farklı motivasyonu ayırt etmek için Mp ve Sd ölçekleri kullanılabilir. Eğer Mp veya Sd skoru T-65’in üzerindeyse, bireyin izlenim yönetimi yaptığı ve bilinçli olarak kendisini olduğundan daha olumlu gösterdiği ihtimali güçlenir.

T-65 ve Üzeri Skorların Etkileri

• T-65 – T-70 Arası Skorlar: Bu aralıktaki bireyler genellikle naif, katı ahlaki görüşlere sahip ve kendilerini aşırı derecede olumlu gösterme eğiliminde olan kişiler olabilir. Ancak, bu kişiler içsel olarak kaygılı ve psikolojik problemler yaşayabilir.
• T-70 ve Üzeri Skorlar: Bu skor aralığındaki bireyler genellikle kendilerini olduğundan çok daha erdemli göstermek için aşırı çaba harcarlar. Ancak, bu çaba çoğu zaman ters etki yaratır ve bireyin sosyal çevresi tarafından dar görüşlü, katı ve uyum sağlamakta zorlanan biri olarak algılanmasına neden olabilir.
• T-80 ve Üzeri Skorlar: Aşırı yüksek skorlar, bireyin çok geniş kapsamlı bir inkar mekanizması geliştirdiğini ve çoğu psikolojik ölçeğin bastırılmasına neden olabileceğini gösterir. Bu seviyedeki bireyler çoğunlukla yanıltıcı bir profil çizerler ve test sonuçlarının doğru yorumlanmasını zorlaştırırlar.

Psikiyatri kliniklerinde, T-65 ve üzeri L skorları sıklıkla şu hasta gruplarında görülür:

• Somatizasyon bozuklukları olan hastalar
• Manik bozukluklar yaşayan bireyler
• Paranoya belirtileri gösteren hastalar

Özellikle çocuk velayet davaları ve iş başvurularında, T-60 ila T-65 arasındaki L skorları oldukça yaygındır, çünkü bireyler genellikle kendilerini daha güvenilir ve ahlaki olarak üstün göstermek isterler.

Düşük L Skorları Ne Anlama Gelir?

T-45’in altındaki L skorları, bireyin küçük hatalarını ve kusurlarını kabul etme eğiliminde olduğunu gösterir. Ancak, bu dürüstlük kişinin diğer test bölümlerinde de tamamen açık olacağı anlamına gelmez. Düşük L skorlarına sahip bireyler genellikle:

• Bağımsız, kendine güvenen ve başkalarının algılarına karşı daha kayıtsız olan kişiler olarak görülür.
• Bazı durumlarda, aşırı derecede açık sözlü olup kendilerini “tüm kusurlarıyla” sergileyen bireyler olabilirler.

L Skorlarının Klinik Değerlendirme Üzerindeki Etkileri

L ölçeği tek başına bir tanı koymak için yeterli değildir, ancak bireyin test sürecine nasıl yaklaştığını anlamada kritik bir rol oynar. Testin diğer klinik ölçekleriyle birlikte değerlendirilmesi, bireyin gerçek psikolojik durumu hakkında daha güvenilir bir bilgi sağlayacaktır.

Kaynakça: Nichols, D. S. (2011). Essentials of MMPI-2 assessment. John Wiley & Sons.