Draw-a-Person Test (DAP Test), bireyden bir insan figürü çizmesini ve bu çizimle ilgili bir hikâye oluşturmasını isteyen bir psikolojik değerlendirme aracıdır. Bu test, kişinin bilişsel, duygusal ve kişilik özelliklerini değerlendirmek amacıyla kullanılır. Özellikle bazı ruhsal hastalıkların değerlendirilmesinde faydalı olabilir.
DAP Testinin Tarihçesi
DAP Testi ilk olarak 1926 yılında Florence Goodenough tarafından geliştirilmiştir. Goodenough, bu testi çocukların zeka seviyelerini ölçmek için kullanmıştır. Daha sonra test, psikolojik değerlendirme süreçlerinde kişilik analizleri ve ruh sağlığı taramaları için genişletilmiştir. Goodenough’un geliştirdiği “Goodenough Draw-a-Man Test” ile karıştırılmamalıdır.
Testin Uygulanışı
DAP Testi basit bir yönergeyle başlar: “Bir insan çiz.” Bu çizimin ardından bireyden çizdiği kişi hakkında bir hikâye yazması veya anlatması istenir. Test, hem çocuklar hem de yetişkinler üzerinde uygulanabilir. Çizimin detayları ve anlatılan hikâye, kişinin iç dünyasını yansıtabilir.
Değerlendirme Kriterleri
DAP Testi, projektif bir testtir; yani bireyin bilinçdışı düşüncelerini ve duygularını yansıttığı varsayılır. Değerlendirme sırasında şu unsurlara dikkat edilir:
- Vücut oranları ve detaylar: Baş, eller, ayaklar, gözler gibi bölümlere yapılan vurgu veya eksiklikler.
- Çizim düzeni: Figürün kağıttaki konumu, büyüklüğü ve çizim sırasındaki davranışlar.
- Hikâye içeriği: Anlatının duygusal tonu, karakter özellikleri ve temalar.
Bu unsurlar, bireyin kaygı düzeyi, benlik algısı ve sosyal ilişkileri hakkında ipuçları verebilir.
DAP Testinin Kullanım Alanları
DAP Testi, aşağıdaki durumlarda psikologlar ve psikiyatristler tarafından tercih edilir:
- Çocuk ve ergen değerlendirmeleri: Zeka seviyesi, duygusal durum ve gelişimsel sorunlar.
- Ruhsal hastalık taramaları: Depresyon, anksiyete, travma sonrası stres bozukluğu gibi durumların analizi.
- Kişilik değerlendirmeleri: Özellikle projektif testlerin tercih edildiği klinik ortamlarda.
Skorlama Yöntemleri
Zeka Değerlendirmesi: Draw-a-Person: QSS (Nicel Skorlama Sistemi)
Zekayı değerlendirmek için Draw-a-Person: QSS (Quantitative Scoring System) kullanılır. Bu sistem, çizimlerdeki belirli vücut bölümleri ve kıyafetler gibi on dört farklı unsuru analiz eder. Değerlendirme kriterleri arasında varlık veya yokluk, detay seviyesi ve orantılar yer alır.
- Goodenough’un orijinal ölçeği: Her çizim için 46 skorlama maddesi ve profil çizimleri için 5 ek madde içerir.
- Harris’in ölçeği: Erkek figürleri için 73, kadın figürleri için 71 madde içerir.
- Güncel versiyonlar: Her çizim için 64 skorlama maddesi kullanır.
Her bir çizim için ayrı bir standart skor kaydedilir ve üç çizimin toplam skoru hesaplanır. Bu yöntemin avantajı, dil becerileri, iletişim engelleri ve stres altında çalışma gibi değişkenleri minimize ederek önyargıyı azaltmasıdır. Ancak, bireyin önceki çizim deneyimi test sonuçlarını etkileyebilir. Bu durum, orta sınıf çocuklarının, çizim fırsatları daha az olan alt sınıf çocuklarına göre daha yüksek puan almasına yol açabilir.
Duygusal Problemlerin Değerlendirilmesi: Draw-a-Person: SPED (Duygusal Bozuklukları Tarama Prosedürü)
Duygusal problemleri değerlendirmek için Draw-a-Person: SPED (Screening Procedure for Emotional Disturbance) kullanılır. Bu sistem iki tür kriterden oluşur:
- Birinci tür kriterler: Her çizimin sekiz boyutu, çocuğun yaş grubuna göre belirlenen normlarla karşılaştırılır.
- İkinci tür kriterler: Her çizim için 47 farklı madde değerlendirilir.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
DAP Testi, tek başına tanı koymak için yeterli değildir. Bu test, diğer psikolojik değerlendirme araçlarıyla birlikte kullanıldığında daha anlamlı sonuçlar verir. Ayrıca, değerlendirme mutlaka alanında uzman bir profesyonel tarafından yapılmalıdır.
DAP Testi ile Benzer Testler Arasındaki Farklar
- Goodenough Draw-a-Man Test: Çocukların zeka düzeyini ölçmeye odaklanır.
- Draw-a-Man Test: DAP ile karıştırılmamalıdır, çünkü farklı değerlendirme kriterlerine sahiptir.
No responses yet