Panik Atak ve Panik Bozukluğu

Genel Bakış

Panik atak, aniden ve beklenmedik şekilde ortaya çıkan, yoğun korku ve fiziksel semptomlar ile karakterize bir durumdur. Gerçek bir tehlike olmasa da, kalp krizi geçiriyor veya ölüyor gibi hissetmenize neden olabilir.

Birçok insan hayatları boyunca bir veya iki kez panik atak yaşayabilir. Stresli bir durumun sona ermesiyle birlikte atak da sona erer.

Ancak, tekrarlayan ve beklenmedik panik ataklar yaşıyorsanız ve sürekli bir sonraki atağı düşünerek endişeleniyorsanız, “panik bozukluğu” adı verilen bir rahatsızlığınız olabilir.

Panik ataklar yaşamı tehdit edici olmasa da, günlük hayatınızı önemli ölçüde etkileyebilir. Neyse ki, tedavi oldukça etkilidir.

Belirtiler

Panik ataklar genellikle herhangi bir uyarı olmadan aniden başlar. Herhangi bir yerde, araba kullanırken, alışveriş merkezinde, hatta uykudayken bile ortaya çıkabilirler.

Sıklık ve şiddet kişiden kişiye değişir. Ataklar genellikle birkaç dakika içinde zirveye ulaşır ve sonrasında yorgunluk ve bitkinlik hissi yaşanabilir.

Yaygın panik atak belirtileri şunlardır:

• Aniden ve yoğun bir şekilde ortaya çıkan tehlike veya kıyamet hissi
• Kontrolü kaybetme veya ölüm korkusu
• Hızlı kalp atışı ve çarpıntı
• Terleme
• Titreme veya sarsıntı
• Nefes darlığı veya boğulma hissi
• Titreme
• Ateş basması
• Mide bulantısı
• Karın ağrısı
• Göğüs ağrısı
• Baş ağrısı
• Baş dönmesi, sersemlik veya bayılma hissi
• Uyuşma veya karıncalanma
• Gerçek dışılık veya kopukluk hissi

Panik atakların en zorlayıcı yönlerinden biri, tekrarlanma korkusudur. Bu korku o kadar şiddetli olabilir ki, atakların tetiklenebileceği durumlardan kaçınmanıza yol açabilir. Panik ataklar genellikle birkaç dakika içinde zirveye ulaşır ve sonra 10-20 dakika içinde geçer. Atak sonrası yorgunluk ve bitkinlik hissi yaşanabilir.

Ne Zaman Doktora Görünmeli?

Panik atak belirtileri yaşıyorsanız, mümkün olan en kısa sürede tıbbi yardım almanız önemlidir. Panik ataklar son derece rahatsız edici olsa da, tehlikeli değildirler.

Ancak, kendi başınıza başa çıkmak zor olabilir ve tedavi edilmezse zamanla daha da kötüleşebilirler. Panik atak belirtileri kalp krizi gibi diğer ciddi sağlık sorunlarına benzeyebileceğinden, belirtilerinizin nedenini kesin olarak öğrenmek için bir doktora görünmeniz önemlidir.

Ek Bilgiler:

• Panik ataklar genellikle ilaç tedavisi ve psikoterapi ile etkili bir şekilde tedavi edilebilir.
• Panik atakları kontrol altına almak ve tetikleyicilerden kaçınmak için yapabileceğiniz birçok şey var.
• Panik atak yaşıyorsanız yalnız olmadığınızı bilin. Bu sorunu yaşayan birçok insan var ve yardım mevcut.

Panik Atak ve Panik Bozukluğu: Nedenler, Belirtiler ve Komplikasyonlar

Nedenler

Panik atakların veya panik bozukluğunun kesin nedeni bilinmemekle birlikte, şu faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir:

• Genetik: Ailede panik bozukluğu öyküsü olan kişilerde bozukluk geliştirme riski daha yüksektir.
• Yüksek stres: Zorlayıcı veya travmatik yaşam olayları panik atakları tetikleyebilir veya daha da kötüleştirebilir.
• Kişilik: Strese karşı daha hassas ve olumsuz duygulara yatkın kişiler panik atak yaşama riski altındadır.
• Beyin fonksiyonları: Beynin bazı bölgelerinde, özellikle de korku ve duyguları işleyen bölgelerde bazı anormallikler panik ataklarla ilişkili olabilir.

Komplikasyonlar

Tedavi edilmeyen panik atak ve panik bozukluğu günlük hayatınızın her alanını etkileyebilir. Sürekli bir sonraki atağı düşünerek endişelenebilir ve bu durum yaşam kalitenizi önemli ölçüde düşürebilir.

Panik ataklar ayrıca şu komplikasyonlara yol açabilir veya bunlarla ilişkili olabilir:

• Agorafobi (açık alanlardan veya kalabalıklardan korkma)
• Madde kullanımı
• Depresyon
• İntihar düşünceleri veya girişimleri
• Kişilik bozuklukları

Ne Zaman Yardım Alınmalı

Panik atak yaşıyorsanız, mümkün olan en kısa sürede bir doktora görünmeniz önemlidir. Doktorunuz panik ataklarınızın nedenini teşhis edebilir ve size uygun bir tedavi planı oluşturabilir.

Tedavi

Panik Atakta Kullanılan İlaç Tedavileri

Panik atak tedavisinde kullanılan iki ana ilaç grubu vardır:

1. Selective Serotonin Reuptake Inhibitor (SSRI) ilaçları:

Bunlar, gıda ve ilaç dairesi (FDA) tarafından panik bozukluğu tedavisi için onaylanmıştır.

• Fluoksetin (Prozac)
• Paroksetin (Paxil, Pexeva)
• Sertralin (Zoloft)

SSRI ilaçları, beyindeki serotonin seviyelerini artırarak çalışır. Serotonin, ruh hali ve duyguları düzenleyen önemli bir kimyasaldır. Panik ataklarda serotonin dengesizliği rol oynayabileceğinden, SSRI ilaçları semptomların kontrolüne yardımcı olur.

2. Serotonin ve Norepinefrin Reuptake Inhibitor (SNRI) ilaçları:

Bunlar da bir antidepresan sınıfıdır ve panik bozukluğu tedavisinde kullanılabilir.

• Venlafaksin (Effexor XR)

SNRI ilaçları, beyindeki hem serotonin hem de norepinefrin seviyelerini artırarak çalışır. Norepinefrin de uyanıklık, odaklanma ve enerji düzeylerini etkileyen bir beyin kimyasalıdır.

Doktor hangi ilacı seçecek?

Doktorunuz size en uygun ilacı seçerken şunları değerlendirecektir:

• Belirtilerinizin şiddeti ve sıklığı
• Diğer tıbbi durumlarınız
• Kullandığınız diğer ilaçlar
• Yan etkileri tolere etme yeteneğiniz

İlaç tedavisinin yan etkileri

Tüm ilaçların yan etkileri olabilir. En yaygın SSRI ve SNRI yan etkileri şunları içerir:

• Mide bulantısı
• Baş ağrısı
• Cinsel işlev bozukluğu
• Uyku sorunları
• Sinirlilik

Bu yan etkiler genellikle tedaviye başladıktan sonraki birkaç hafta içinde geçer. Ancak herhangi bir yan etki konusunda doktorunuzla konuşmanız önemlidir.

Önemli Not:

• Bu bilgilendirme yalnızca genel bir çerçeve sunar ve tıbbi tavsiye niteliği taşımaz. Panik atak tedavisi için mutlaka bir doktorla görüşmeli ve size en uygun tedavi planını oluşturmasını sağlamalısınız.
• Doktorunuz size ilaç tedavisinin yanı sıra psikoterapi gibi başka tedavi yöntemleri de önerebilir.

Panik Bozukluğu ve Grup Terapileri

Panik atak, yoğun korku veya rahatsızlık hissinin aniden ortaya çıktığı ve genellikle birkaç dakika süren, belirgin fiziksel belirtilerle (örneğin, kalp çarpıntısı, terleme, titreme) birlikte görülen bir durumdur. Grup terapisi, panik atak yaşayan bireyler için etkili bir tedavi yöntemi olabilir. Grup terapisi, bireylerin benzer deneyimleri paylaşan diğer insanlarla bir araya gelerek destek ve anlayış bulmalarına yardımcı olur. Panik atak ve grup terapisi arasındaki ilişkiyi ve bu terapinin faydalarını anlamak için aşağıdaki başlıklara göz atabiliriz:

Grup Terapisinin Panik Ataklara Etkisi

Grup terapisi, panik atak yaşayan bireylerin belirtilerini yönetmelerine ve başa çıkma stratejileri geliştirmelerine yardımcı olabilir. Aşağıdaki şekillerde panik atakların tedavisinde etkili olabilir:

• Destek ve Anlayış: Grup üyeleri, benzer sorunları yaşayan diğer bireylerle bir araya gelerek kendilerini yalnız hissetmezler ve anlayış bulurlar. Bu, bireylerin kendilerini daha iyi hissetmelerine ve stres düzeylerini azaltmalarına yardımcı olabilir.
• Paylaşım ve Geri Bildirim: Grup içinde deneyimlerin paylaşılması ve geri bildirim alınması, bireylerin panik ataklarla başa çıkma stratejilerini geliştirmelerine yardımcı olabilir. Diğer üyelerin deneyimlerinden öğrenmek, yeni başa çıkma yöntemleri keşfetmelerini sağlar.
• Empati ve Destek: Grup terapisi, bireylerin birbirlerine empati göstermelerini ve duygusal destek sağlamalarını teşvik eder. Bu, bireylerin kendilerini daha güvende hissetmelerine ve panik ataklarla başa çıkmalarına yardımcı olabilir.

Grup Terapisinin Terapötik Faktörleri

Irvin D. Yalom’un terapötik faktörleri, panik atakların tedavisinde grup terapisinin nasıl etkili olabileceğini açıklamada yardımcı olabilir:

• Umut Aşılama: Grup terapisine katılan bireyler, diğerlerinin iyileşme süreçlerini gözlemleyerek kendi iyileşmelerine olan inançlarını artırabilirler.
• Evrensellik: Benzer sorunları yaşayan diğer bireylerle bir araya gelmek, bireylerin yalnız olmadıklarını ve sorunlarının evrensel olduğunu anlamalarına yardımcı olur.
• Bilgi Edinme: Grup üyelerinden ve terapistten elde edilen bilgiler, panik ataklarla başa çıkma stratejileri hakkında farkındalığı artırabilir.
• Sosyal Becerilerin Gelişimi: Grup içinde etkileşimde bulunmak, bireylerin sosyal becerilerini geliştirmelerine ve bu becerileri panik ataklarla başa çıkmada kullanmalarına yardımcı olabilir.

 Grup Terapisinin Yapısı

Grup terapisi, açık veya kapalı gruplar şeklinde organize edilebilir. Açık gruplarda üyeler değişebilirken, kapalı gruplarda aynı üyelerle devam edilir. Grup oturumları genellikle haftalık olarak düzenlenir ve her oturum yaklaşık 1-2 saat sürer. Terapist, grubun sürecini yönlendirir ve üyeler arasında güvenli bir ortam yaratmayı amaçlar.

Panik Atak Tedavisinde Grup Terapisinin Avantajları

Maliyet Etkinliği: Grup terapisi, bireysel terapilere göre daha uygun maliyetlidir ve daha geniş bir katılımcı kitlesine ulaşılabilir.

Sosyal Destek: Grup üyeleri arasında sağlanan sosyal destek, bireylerin kendilerini daha güçlü hissetmelerine ve panik atak belirtilerini yönetmelerine yardımcı olabilir.

Farkındalık: Grup içinde sağlanan geri bildirimler, bireylerin kendi davranışları ve duyguları hakkında farkındalık kazanmalarına yardımcı olabilir.