Grup terapisi, bireylerin belirli bir hedef doğrultusunda bir araya gelerek birbirlerini destekledikleri ve iyileştikleri bir süreçtir. Ancak, bu süreç, belirli aşamalardan geçerek gelişir. Corey ve arkadaşlarına (2004) göre, tüm gruplar zamanla belirli aşamalar içinde gelişir: hazırlık, başlangıç, geçiş, çalışma ve son aşama. Bu yazıda, bu aşamaların her birini inceleyerek, grup liderlerinin bu süreçte oynadıkları rolleri ve kullandıkları stratejileri ele alacağız.
1. Hazırlık Aşaması: Grubun Oluşumu
Hazırlık aşaması, grup liderlerinin potansiyel üyelerle bireysel olarak görüşüp, grup terapisinin hedeflerini gözden geçirdikleri, grup terapisinin nasıl işlediği hakkında bilgi verdikleri ve katılımcıların gruba katılma konusunda hissettikleri endişeleri azaltmaya çalıştıkları bir dönemdir. Bu aşamada liderler, grup üyelerinin terapi için uygun olup olmadıklarını değerlendirir ve grubun yapısını planlar. Bu aşama, grubun başarıya ulaşması için kritik bir adım olarak görülür.
2. Başlangıç Aşaması: Oryantasyon ve Keşif
Başlangıç aşamasında, grup kimliği oluşur. Grup üyeleri tanışır, güven duygusu gelişir ve grup deneyimi hakkında bir anlayış kazanılır. Bu dönemde liderlerin temel görevleri, grup içindeki uyumu artırmak, grup yapısını oluşturmak ve tedavi hedeflerini belirlemektir. Grup üyeleri, grup içindeki beklentileri ve hedefleri keşfederken, liderler de başlangıçtaki kaygıyı yönetir.
3. Geçiş Aşaması: Dirençle Baş Etme
Geçiş aşaması, genellikle birkaç oturumdan sonra başlar ve grup üyelerinin kendilerini daha rahat hissetmeleriyle birlikte çatışmaların ortaya çıkabileceği bir dönemdir. Grup üyeleri, liderler, diğer grup üyeleri veya terapi teknikleri hakkında endişelerini dile getirebilirler. Bu aşamada liderlerin görevi, direnci yönetmek ve üyelerin tedaviye aktif olarak katılmalarını sağlamaktır. Ayrıca, grup üyelerinin düşünce, duygu ve davranışlarının daha fazla farkına varmalarına yardımcı olur.
4. Çalışma Aşaması: Uyum ve Üretkenlik
Çalışma aşamasında, grup aktif olarak materyal üzerinde çalışmaya başlar ve bu süreçte tekniklerin büyük bir kısmı uygulanır. Grup liderleri, geri bildirim ve pozitif pekiştirme yoluyla üyeleri desteklemeye devam eder. Bu aşamada, üyelerin karşılaştığı zorlukları ve engelleri paylaşmaları teşvik edilir. Ayrıca, grup liderleri, üyelerin öğrenilen CBT (Bilişsel Davranışçı Terapi) becerilerini grup dışında da uygulamalarını sağlamak için motive eder.
5. Son Aşama: Sonuçlandırma ve Kapanış
Son aşamada, grup üyeleri grubun sona ermesinden sonra nasıl devam edeceklerini düşünmeye başlarlar. Bu süreçte, grup liderleri üyelerin elde ettikleri kazanımları gözden geçirmelerine, aşmaları gereken engelleri değerlendirmelerine ve gelecekteki hedeflerini belirlemelerine yardımcı olurlar. Ayrıca, kapanış oturumunda grup üyeleri arasında vedalaşmalar ve elde edilen becerilerin günlük hayata nasıl entegre edileceği üzerine tartışmalar yapılır.
6. Grup Sonrası Aşama: Takip ve Değerlendirme
Grup terapisi sona erdikten sonra, grup liderleri üyelerin ilerlemesini değerlendirmek için takip oturumları düzenleyebilirler. Bu süreçte, grup üyelerinin karşılaştıkları engelleri belirleyip çözüm yolları sunulabilir. Ayrıca, grup terapisi sonucunun genel değerlendirilmesi yapılır ve gerekirse bireysel takip seansları planlanabilir.
KAYNAKÇA: Corey, G. “Theory and practice of group counseling. 5. Belmont, CA: Wadsworth/Thomson Learning.” (2000).