Sağlık Meslek Mensuplarına Yeni Dönem: Serbest Meslek İcrasına Dair Yönetmelik Neleri Değiştiriyor?

Özet:

YASANIN LİNKİ

29 Mart 2025 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan “Sağlık Meslek Mensuplarının Serbest Meslek İcrası Hakkında Yönetmelik”, klinik psikologdan fizyoterapiste, diyetisyenden odyoloğa kadar birçok sağlık meslek mensubunun çalışma koşullarında köklü değişiklikler getiriyor. Gerçek kişilere ait serbest sağlık hizmet birimlerinin hangi şartlarla açılabileceği, nasıl ruhsatlandırılacağı, hangi fiziki ve teknik donanımlara sahip olması gerektiği gibi pek çok detayı içeren bu yönetmelik, özellikle özel muayenehane açmayı düşünen sağlık profesyonelleri için kritik düzenlemeler barındırıyor. Bu yazıda, yönetmeliğin getirdiği yeni kuralları adım adım ele alacak, yasanın sağladığı olanakları ve getirdiği sınırlamaları detaylı biçimde açıklayacağız.

Yönetmeliğin Temel Çerçevesi: Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç (Madde 1)

Yeni yayımlanan “Sağlık Meslek Mensuplarının Serbest Meslek İcrası Hakkında Yönetmelik”, Türkiye’de sağlık hizmetlerinin daha düzenli, güvenli ve standartlara uygun sunulabilmesi amacıyla kaleme alınmıştır. Yönetmeliğin temel hedefi, serbest çalışan sağlık meslek mensuplarının açacakları özel sağlık birimlerinin hangi tıbbi, teknik ve hukuki çerçevede hizmet vereceğini belirlemek, bu süreçte uygulanacak kuralları netleştirmektir. Böylece hem hizmet sunan profesyonelin hem de hizmet alan bireyin hakları ve güvenliği teminat altına alınmaktadır.

Kapsam (Madde 2)

Yönetmelik, sadece sağlık meslek mensuplarını değil, bu kişilerin çalıştığı özel sağlık birimlerini ve bu birimlerde görev alan diğer yardımcı personeli de kapsar. Yani hem fiziksel alanın kuruluşuna hem de burada görev alacak bireylerin görev tanımlarına ilişkin düzenlemeleri içerir. Bu durum, uygulamanın yalnızca bireysel ruhsatlandırma boyutunda kalmayıp, kurumsal işleyişi de disiplin altına aldığını göstermektedir.

Dayanak (Madde 3)

Yönetmelik, Türkiye’nin sağlık sistemine yön veren köklü yasal metinlere dayanmaktadır. Başta 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı San’atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun olmak üzere, 6283 sayılı Hemşirelik Kanunu, 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu ve 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi bu yönetmeliğin hukuki temelini oluşturur. Bu dayanaklar, düzenlemenin hem meslek pratiğine hem de sağlık sistemine bütüncül bir şekilde entegre olmasını sağlar.

Tanımlar (Madde 4)

Yönetmelikte geçen bazı terimler açık bir şekilde tanımlanarak uygulamada doğabilecek belirsizliklerin önüne geçilmiştir.

• Sağlık Meslek Mensubu, sadece hekimleri değil, klinik psikolog, fizyoterapist, diyetisyen, odyolog, hemşire, ebe, ergoterapist gibi uzmanlık alanlarında eğitim almış ve bu alanda meslek icra eden bireyleri kapsar.
• Sağlık Meslek Hizmet Birimi, bu kişilerin kendi adlarına açabilecekleri, bağımsız şekilde hizmet verecekleri özel sağlık kuruluşlarını ifade eder.
• Yönetmelikte geçen “Bakanlık” ve “Müdürlük” terimleriyle Sağlık Bakanlığı ve İl Sağlık Müdürlükleri kastedilmekte olup, ruhsatlandırma ve denetim yetkileri bu kurumlara verilmiştir.

Bu Yönetmelik hükümlerini Sağlık Bakanı yürütür.

MADDE 25- (1)

Günlük uygulama ve denetim süreçlerinin yürütülmesinde birincil yetkili merci il sağlık müdürlükleridir.

• Ruhsat başvuruları buraya yapılır.
• Fiziki denetimler bu birimce kurulan komisyonlarca yürütülür.
• Personel değişikliği, adres güncellemesi, çalışma saatleri gibi tüm resmi bildirimler il müdürlüğüne yapılır.
• Denetim sırasında eksiklik tespiti halinde düzeltici işlemleri yine il müdürlükleri talep eder.

Sağlık Meslek Mensupları İçin Ruhsatlandırma Süreci: Kimler Açabilir, Nasıl Başvurulur?

Serbest olarak çalışmak isteyen sağlık meslek mensuplarının, yeni yönetmelikle birlikte artık belirli kurallara uygun olarak “Sağlık Meslek Hizmet Birimi” açmaları gerekiyor. Ancak bu süreç, yalnızca bir ofis kiralamakla sınırlı değil. Ruhsatlandırmadan denetime kadar pek çok adımı içeren bu sistemin en temel yapı taşı ise “ruhsat işlemleri”dir. Aşağıda bu süreci adım adım açıklıyoruz:

Kimler Açabilir?

Yönetmeliğe göre, yalnızca Türk vatandaşı olan ve mesleğini serbest olarak icra etme yetkisine sahip sağlık meslek mensupları bu birimleri açabilir. Önemli bir nokta ise, şirketler veya tüzel kişiler bu tür hizmet birimlerini açamaz; yalnızca gerçek kişiler başvuruda bulunabilir.

Ayrıca, aynı unvana sahip en fazla üç sağlık meslek mensubu, ortak bir sağlık hizmet birimi açabilir. Bu durumda her biri için ayrı ruhsat belgesi düzenlenir ve her kişinin kendi uygulama odası bulunmalıdır. Ortak alanların sorumluluğu ise müştereken paylaşılır.

Tek başına çalışan bir klinik psikolog, fizyoterapist, diyetisyen, odyolog vb. meslek mensubu, bireysel olarak kendi adına ruhsat alarak sağlık meslek hizmet birimini kurabilir.

Ruhsat Başvurusu Nasıl Yapılır?

Ruhsat başvurusu, yönetmelikte belirtilen belgelerle birlikte ilgili il sağlık müdürlüğüne yapılır. Süreç şu şekilde işler:

1. Eksik Evrak Kontrolü:
   Başvuru belgelerinde eksiklik ya da uygunsuzluk varsa, 10 iş günü içinde başvuru sahibine bildirilir ve 30 iş günü içinde eksikliklerin giderilmesi istenir.
2. Yerinde İnceleme:
   Belgeler tamamsa, müdürlük tarafından oluşturulan en az üç kişilik bir komisyon (tercihen aynı meslek alanından bir üye dahil), en geç 30 iş günü içinde sağlık birimini yerinde inceler.
3. Eksiklik Olursa:
   Yerinde incelemede uygunsuzluk tespit edilirse, yeniden 30 iş günü süre verilir. Düzeltmeler sonrası tekrar yerinde denetim yapılır.
4. Uygunluk Onayı:
   Her şey uygunsa, başvuru sahibine resmî ruhsat belgesi (EK-2) düzenlenir.

Gerekli Belgeleri Hazırlayın

Başvuru için öncelikle yönetmeliğin EK-1’inde belirtilen belgeleri eksiksiz şekilde temin edin. Bu belgeler genellikle şunları içerir:

• Diploma fotokopisi
• Kimlik belgesi fotokopisi
• Mesleki yeterlilik belgesi (varsa)
• Tapu veya kira sözleşmesi
• Mekânın fiziki şartlarını gösterir kroki
• Cihaz listesi ve faturaları
• Yangın raporu, hijyen belgesi vb. (il bazında değişebilir)

Ruhsatın Devri ve Taşınması Yasaktır

Sağlık meslek hizmet birimi ruhsatı, devredilemez. Eğer birim başka bir adrese taşınmak istenirse, baştan ruhsat başvurusu yapılması gerekir.

Faaliyete Başlamazsanız Ruhsat İptal Edilir

• Ruhsat alındıktan sonra 6 ay içinde faaliyete geçilmezse, ruhsat iptal edilir.
• Talep halinde en fazla 6 ay faaliyet durdurma hakkı vardır. Ancak bu sürenin sonunda da başlanmazsa, yine iptal işlemi uygulanır.
• Mücbir sebepler (salgın, afet vb.) durumunda faaliyet en fazla 2 yıl durdurulabilir.
• Ortak açılan birimlerde bir ortak ayrıldığında, onun adına düzenlenen ruhsat geçersiz sayılır.
• Faaliyet tamamen sonlandırılırsa, tüm evrak ve ilaçlar müdürlüğe teslim edilmelidir.

Adres veya Ruhsattaki Bilgiler Değişirse Ne Olur?

• Belediye tarafından adres değişikliği yapıldıysa, dilekçe ve belgeyle müdürlüğe başvurulmalı; belge bedeli alınmadan yeni ruhsat düzenlenir.
• Ruhsatta yer alan herhangi bir bilginin değişmesi durumunda, bu durum en geç 10 iş günü içinde müdürlüğe bildirilmelidir.

Sağlık Meslek Hizmet Birimleri İçin Fiziki Standartlar: Uygulama Odasından Bekleme Salonuna Her Şey Ne Kadar Yeterli?

Sağlık meslek mensuplarının serbest çalışma alanlarında hizmet kalitesinin yüksek olması, yalnızca mesleki yetkinlikle sınırlı değildir. Hizmetin sunulduğu fiziksel alanın da hem hastaların güvenliğini hem de çalışanların iş verimliliğini destekleyecek düzeyde olması gerekir. İşte bu nedenle 29 Mart 2025 tarihinde yürürlüğe giren yönetmelik, sağlık meslek hizmet birimlerine yönelik oldukça ayrıntılı fiziki standartlar getirmiştir. Bu standartlara uyum sağlanması, ruhsat alınabilmesi için de zorunludur.

Bina Yapısı Nasıl Olmalı?

Sağlık meslek hizmet birimi, ya müstakil bir binada ya da içinde sağlık hizmeti verilen başka bir binanın bağımsız bir bölümünde kurulmalıdır. Alanın bütünlük arz etmesi; yani hizmetin belli bir sistem içinde, dağınık olmayan, tanımlı bir alanda yürütülmesi şarttır.

Tüm hasta ve personel alanlarının:

• İyi havalandırılmış,
• Yeterince aydınlatılmış,
• Isıtma ve soğutma sistemleri ile iklimlendirilmiş olması gerekir.

Bu şartlar, yalnızca konfor için değil, hijyen ve hasta güvenliği açısından da zorunlu kabul edilir.

Dükkan Olur Mu?

Ayrı giriş kapısı olan bir dükkân olur,

• Sağlık hizmetinin sunulacağı alanı bağımsız ve bütüncül şekilde içeriyorsa,
• Fiziki standartları (uygulama odası, bekleme alanı, tuvalet vs.) karşılıyorsa,
• Başka ticari faaliyetlerle paylaşılmıyorsa, uygun kabul edilir.

Ancak dikkat etmen gereken 3 önemli kural var:

• Paylaşımlı alan yok: Dükkân içinde başka bir işletme, mağaza, ofis, eğitim yeri vb. olamaz.
• Giriş gerçekten bağımsız olmalı: Bina içinde başka işletmeler olsa bile, senin alanına giriş doğrudan dışarıdan sağlanmalı. Koridor, ortak hol gibi alanlardan geçilmemeli.
• Tek amaç: sağlık hizmeti Dükkân sadece sağlık meslek hizmeti sunmak amacıyla kullanılmalı. İçeride başka bir faaliyet yürütülmesi yasaktır.

Apartman Dairesi Olur Mu?

Apartman dairesi sağlık meslek hizmet birimi olarak kullanılabilir, ancak bazı şartlara kesin olarak uyulması gerekir:

Yönetmeliğe göre, sağlık hizmeti sunulan alanlar bütünlük arz edecek şekilde yapılandırılmış olmalı ve apartman içinde yer alacaksa bu daire bağımsız bir bölüm olarak düzenlenmelidir. Daireye ayrı bir giriş sağlanması, başka bir amaçla (konut, ofis vb.) kullanılmaması, içeride başka bir işletmeyle paylaşılmaması ve yönetmelikte belirtilen tüm fiziki ve teknik standartların (uygulama odası, bekleme salonu, tuvalet, ses yalıtımı, cihazlar vb.) eksiksiz karşılanması şarttır. Ayrıca, apartman yönetiminin izin verdiğine dair karar ya da muvafakat belgesi istenebilir. Tüm bu koşullar sağlandığında, apartman dairesi hizmet birimi olarak ruhsatlandırılabilir.

Mekansal Zorunluluklar Nelerdir?

Yönetmelikte, hizmet biriminin asgari olarak hangi bölümleri içermesi gerektiği net şekilde belirtilmiştir:

• Uygulama Odası:
  Her sağlık meslek mensubu için en az 10 m² büyüklüğünde bir uygulama odası bulunmalıdır. Bu odada lavabo olması da zorunludur. Her kişi en fazla iki uygulama odasına sahip olabilir.
• Bekleme Salonu:
  En az 8 m² büyüklüğünde bir bekleme alanı şarttır. Bu alan sekreter hizmet alanı olarak da kullanılabilir. Eğer birim içinde birden fazla uygulama odası varsa, her fazladan oda için bekleme alanına +5 m² ilave edilmelidir.
• Engelli Tuvaleti:
  Bekleme salonuna bağlantılı olacak şekilde, el yıkama bölümü bulunan, engelli kullanımına uygun, kapısı dışarı doğru açılan ya da sürgülü bir tuvalet zorunludur.
• Odyologlar İçin Sessiz Oda:
  Odyologlar için özel olarak, en az 3 m² büyüklüğünde, yalıtımlı ve camlı iki bölmeden oluşan bir sessiz oda (kabin) gereklidir. Bu kabin, ses yalıtım kriterlerine uygun olmalıdır.

Tıbbi Donanım ve Görsel Düzenlemeler

• EK-4 listesine göre tanımlanan zorunlu tıbbi cihaz ve donanım birimde hazır bulundurulmalıdır.
• Kullanılan cihazlar mutlaka Sağlık Bakanlığı Ürün Takip Sistemi’ne kayıtlı olmalıdır.
• Ruhsat belgesi, diploma ve çalışma belgeleri, birimin içinde herkesin görebileceği şekilde görünür alana asılmalıdır.

Esneklik Payı: %10 Tolerans

Yönetmelik, belirlenen fiziki standartlara ilişkin %10’a kadar sapmaya izin vermektedir. Bu da özellikle metrekare ve ölçü bazlı uygulamalarda sınırlı bir esneklik tanındığını göstermektedir. Ancak bu oranı aşan sapmalarda, ruhsatlandırma süreci olumsuz etkilenebilir.

Personel Standartları: Sağlık Meslek Mensubu ve Ekibinin Görev Sınırları Nelerdir?

Sağlık meslek hizmet birimleri, yalnızca fiziki koşulları sağlayarak değil, aynı zamanda organizasyonel ve yönetimsel sorumlulukları doğru şekilde yerine getirerek ruhsatlı olarak faaliyet gösterebilir. Yönetmeliğin Dördüncü Bölümü, bu anlamda sağlık meslek mensubunun görev tanımını, yanlarında çalışabilecek personel yapısını ve idari bildirim zorunluluklarını sistematik bir biçimde tanımlar.

Sağlık Meslek Mensubunun Sorumlulukları Nelerdir?

Bir sağlık meslek hizmet biriminin sorumlu işletmecisi olan uzman kişi, yalnızca mesleki hizmet üretmekle kalmaz, aynı zamanda birimin işleyişinden de doğrudan sorumludur. Bu kapsamda aşağıdaki görevler yerine getirilmelidir:

• Tüm açılış ve işletme süreçlerini yürütmek,
• İl sağlık müdürlüğü ile bilgi-belge paylaşımında koordinasyonu sağlamak,
• Personel veya mekânsal değişiklikleri 10 iş günü içinde bildirmek,
• Tüm hizmetleri mevzuata uygun yürütmek ve iç denetimleri yapmak,
• Kayıt ve arşiv sistemini kurmak ve kişisel verilerin korunmasını sağlamak,
• Denetimlerde talep edilen tüm bilgi, belge ve alanları sunmak,
• Kullanılan tıbbi cihazların bakım ve kalibrasyonlarını yaptırmak,
• Çalışma saatlerini planlamak ve bildirmek.

Bu görev dağılımı, sağlık meslek mensubunu sadece bir uzman değil, aynı zamanda bir işletme yöneticisi konumuna taşır.

Personel Çalıştırma Şartları

Bir sağlık meslek mensubu, faaliyet alanına uygun şekilde sınırlı sayıda personel çalıştırabilir:

• Teknik Personel (Teknisyen/Tekniker):
  • Sadece bir kişi çalıştırılabilir.
  • Klinik psikologlar, bu kapsama uygun olarak yalnızca bir psikolog çalıştırabilir¹².
  • Personel için EK-3’te tanımlanan çalışma belgesi düzenlenmelidir.
• Destek Personel:
  • Temizlik, sekreterya, karşılama gibi destek hizmetlerinde çalışmak üzere personel istihdam edilebilir.
  • Ancak bu kişiler sağlık hizmeti sunumuna dâhil edilemez.
• Ayrılış Bildirimi:
  • Teknik personelin işten ayrılması durumunda bu bilgi, en geç 10 iş günü içinde müdürlüğe iletilmeli ve çalışma belgesi iptal edilmelidir.

Çalışma Saatleri ve Bildirim Zorunluluğu

• Birimin resmî çalışma saatleri, ruhsatta açıkça yer alır.
• Tüm personelin günlük çalışma planı, müdürlük ile paylaşılmak zorundadır.
• Sağlık meslek mensubu hastalık, izin gibi nedenlerle birimde bulunamayacaksa, bu durum resmî olarak bildirilmelidir. Bu süre zarfında birimde hizmet verilemez.
• Ancak aynı meslek alanından ortak birimde çalışanlar varsa, kendi odalarında hizmet vermeye devam edebilirler.

Kimlik Kartı Zorunluluğu

Birimde görev yapan herkes (meslek mensubu ve personel), ad, soyad ve unvan bilgisini içeren fotoğraflı kimlik kartını görünür biçimde taşımak zorundadır. Bu düzenleme, hem hasta güvenliği hem de kurumsal şeffaflık açısından zorunlu tutulmuştur.

Hizmet Standartları: Serbest Çalışan Sağlık Meslek Mensupları İçin Kurallar Netleşti

Serbest çalışan klinik psikolog, fizyoterapist, diyetisyen gibi sağlık meslek mensupları için sağlık hizmetinin nasıl ve ne şartlarda sunulması gerektiğini detaylandıran “Hizmet Standartları” bölümü, yeni yönetmeliğin temel yapı taşlarından biridir. Bu düzenlemeler, meslek mensubunun yetki sınırlarını, hasta güvenliğini, etik kuralları ve iletişim standartlarını içeren kapsamlı bir çerçeve sunar.

Yönetmeliğe göre, sağlık meslek mensupları yalnızca kendi mesleki yetki alanlarıyla sınırlı kalmak şartıyla hizmet verebilir. Bu çerçeve, 1219 sayılı Kanun ve ilgili görev tanımları yönetmeliği ile çizilmiştir. Serbest çalışan bir sağlık meslek mensubu, hekim tarafından tanısı konmuş ve tedavi planı oluşturulmuş bireylere hizmet verebilir.

• Uygulamalar şu kurallara uygun olmalıdır:
• Uygulamalar kayda alınır ve mevzuata uygun şekilde saklanır.
• Hasta, geçerli bir reçete veya tedavi planı ile başvurur.
• Hasta bilgileri sadece ilgili birimde saklanır, başka bir sisteme aktarımı yapılamaz.
• Sağlık meslek mensubu, planı kontrol eder, uygunsuzluk görürse uygulama yapmaz.
• Yazılı onam alınarak işlem gerçekleştirilir.
• Sadece planlanan işlemler yapılır; meslek dışı müdahaleler yasaktır.

Hizmet Verilemeyen Durumlar

Yönetmelik, hizmet birimlerinde kesinlikle uygulanamayacak durumları da net biçimde tanımlar:

• Acil müdahale veya hekimlik yetkisi gerektiren işlemler,
• Hayati tehlike içeren vakalar,
• Sistemik enfeksiyonlar,
• Travma, anafilaksi gibi acil durumlar,
• Tıbbi teşhis ve ileri tıbbi cihaz gerektiren işlemler,
• Meslek dışı her türlü girişim.

Serbest Meslek Pratiği ve İlkyardım Zorunluluğu

Serbest çalışan bir sağlık meslek mensubu, başka bir sağlık kuruluşunda görev alamaz. Bu kişilerin ayrıca Bakanlık tarafından belirlenen ilkyardım eğitimlerine katılması zorunludur. Acil durumda yetkili ekipler gelene kadar ilkyardım müdahalesi, yalnızca alınan eğitim sınırları içinde yapılabilir.

Kayıt, Arşiv ve Veri Güvenliği

Tüm hasta verileri ve uygulama kayıtları elektronik ortamda tutulmalı ve Sağlık Bakanlığı’nın belirlediği resmî sağlık bilgi yönetim sisteminde arşivlenmelidir.

• Kişisel sağlık verileri, 6698 sayılı KVKK’ya uygun işlenir.
• Tedavi planları ve uygulamalar, resmî elektronik imzayla kayıt altına alınmalıdır.
• Bilgilerin değiştirilmemesi, silinmemesi ve üçüncü kişilere sızmaması için gerekli tüm idari ve teknik tedbirler alınmalıdır.
• Denetimlerde bu kayıtlar ibraz edilmelidir.

Tabela ve Tanıtım Standartları

Sağlık meslek hizmet birimlerinde kullanılan tabelalar, dijital içerikler ve tüm görsel materyaller belirli kurallara tabidir:

• Tabelada yalnızca ad, soyad ve unvan yer alabilir.
• “Özel Sağlık Meslek Hizmet Birimi” ifadesi zorunludur.
• Tabelada sade yazı, en fazla iki renk ve en fazla 4 m² büyüklük kullanılır.
• Oda kapılarında da görevli kişiyi belirten küçük tabelalar yer almalıdır.
• Kamu kurumlarını çağrıştıran ifadeler, il adı ne olursa olsun kesinlikle kullanılamaz.

Etik İlkeler ve Hasta Hakları

Yönetmelik, hasta hakları ve etik ilkeleri koruma altına alır:

• Hizmet birimlerinde hasta haklarına dair bilgilendirici materyaller görünür şekilde yer almalıdır.
• “Sağlık Bakanlığı İletişim Merkezi” ibaresi ve entegre karekod, hasta şikayet ve geri bildirimlerini kolaylaştırmak amacıyla bekleme salonlarında bulunmalıdır.
• Bilgilendirme ve tanıtım faaliyetleri, 2023 tarihli tanıtım yönetmeliğine uygun yürütülmelidir.
• Reklam, talep yaratmaya yönelik içerikler, rakip kuruluşlar aleyhine söylemler kesinlikle yasaktır.
• Tıbbi deontoloji kurallarına aykırı davranışlarda bulunan kişiler hakkında yasal süreç işletilir.

Yasaklar ve Denetim Süreci: Serbest Meslek İcrasında Nerede Durmanız Gerekiyor?

Yeni yönetmelikle birlikte serbest çalışan sağlık meslek mensupları için sadece “ne yapılabilir” değil, aynı zamanda “ne yapılamaz” sorusu da net şekilde yanıt buldu. Altıncı Bölüm, ruhsatlı sağlık meslek hizmet birimlerinde uygulanması kesinlikle yasak olan durumları ve bu birimlerin denetim süreçlerini kapsamaktadır. Bu düzenlemeler, hem hastaların korunması hem de meslek ahlakının sürdürülmesi için kritik öneme sahiptir.

❌ Açıkça Yasaklanan Uygulamalar

1. Tek Ruhsat, Tek Yer:
Bir sağlık meslek mensubu yalnızca bir sağlık meslek hizmet birimi açabilir. Ruhsata bağlı olarak başka bir adres, şube, uzantı veya ofis açılması yasaktır.

2. Alan Kiralama ve Ortak Kullanım Yasağı:
Hizmet birimi içindeki hiçbir alan başka bir amaca yönelik kiralanamaz, devredilemez veya farklı kişilere kullandırılamaz.

3. Yetkisiz Kullanım Yasağı:
Her alan yalnızca amacına uygun ve yetkili kişiler tarafından kullanılabilir. Farklı amaçlı kullanım ya da yetkisiz erişim denetimde ciddi bir ihlal olarak kabul edilir.

4. Ürün Satışı Yasağı:
Sağlık hizmeti sunulan birimde, tıbbi malzeme ve ilaç listesi dışında ilaç, kozmetik ürün, gıda takviyesi veya benzeri ürünler bulundurulamaz ve satılamaz.

5. Cihaz Kullanım Yasağı:
Sadece meslek yetki alanı içinde kalan tıbbi cihazlara izin verilir. Diğer cihaz, araç ve gereçlerin bulundurulması yasaktır.

6. Gizli Alan Yasağı:
Denetim sırasında gösterilemeyecek oda, dolap, bölüm gibi kapalı alanlar kesinlikle bulunamaz.

7. Yönlendirme ve Anlaşma Yasağı:
Birimde yapılamayan işlemler için bireyleri başka sağlık kuruluşlarına yönlendirmek ya da bu amaçla anlaşma yapmak yasaktır.

8. Tetkik ve Tahlil Yasağı:
Hizmet biriminde hastalardan tetkik veya tahlil istenemez. Bu tür işlemler hekim ve laboratuvar yetkisindedir.

9. Ruhsatsız Hizmet Sunma Yasağı:
Hiçbir sağlık meslek mensubu, adına ruhsatlı bir birim olmaksızın danışmanlık, eğitim, koçluk veya başka ad altında sağlık hizmeti sunamaz.

10. Farklı Kurumlardan Alınan Ruhsatla Hizmet Verme Yasağı:
Başka kurumlardan alınan yetki belgeleriyle bu yönetmelik kapsamındaki hizmet sunulamaz. Sadece bu yönetmeliğe uygun şekilde alınmış ruhsat geçerlidir.

✅ Denetim Süreci ve Kriterler

1. Yılda En Az Bir Olağan Denetim:
Her sağlık meslek hizmet birimi, yılda en az bir defa, Özel Sağlık Tesislerinin Denetimi Hakkında Yönetmelik çerçevesinde denetime tabi tutulur. Bu denetimler, EK-5’te belirtilen kriterlere göre yapılır.

2. Tıbbi Endikasyon ve Uygulama Denetimi:
Gerekli görüldüğünde, birimde sunulan sağlık hizmetlerinin tıbbi endikasyonlara uygunluğu kontrol edilir. Bu denetim;

• Hasta dosyaları,
• Elektronik kayıt sistemleri,
• Fotoğraf, video, ses kaydı gibi materyaller,
• Rapor ve belgeler üzerinden yürütülür.

Denetim, e-denetim sistemiyle veya doğrudan yerinde yapılabilir.

3. Bağımsız Denetim Komisyonu Kurulur:
Bakanlık veya üniversitelerden görevlendirilen, tercihen akademisyenlerden oluşan en az 3 kişilik uzman komisyon, belirli bir süreyle görevlendirilir. Komisyonun yetkisi, sadece ilgili hizmet alanı ve görevlendirme süresiyle sınırlıdır.

4. Acil Durumlarda Hızlı Müdahale Yetkisi:
Denetim sırasında, hasta sağlığını ve güvenliğini doğrudan tehdit eden, derhal müdahale gerektiren bir durum tespit edilirse, denetim tutanağı düzenlenir ve Sağlık Bakanlığı kararıyla Valilik, birimin faaliyetini eksiklik giderilene kadar geçici olarak durdurabilir.

Yönetmeliğin Son Hükümleri: Eski Kurumlar Ne Yapacak? Hangi Durumlar Diğer Mevzuata Tabidir?

Sağlık Meslek Mensuplarının Serbest Meslek İcrası Hakkında Yönetmelik, yalnızca yeni açılacak sağlık meslek hizmet birimlerini değil, hali hazırda faaliyet gösteren kurumları da kapsamına alarak tüm sektörde bir standartlaşma süreci başlatmaktadır. Yedinci Bölüm, yönetmeliğin sınırlarını, geçiş süreçlerini ve yürürlük detaylarını açıklar.

⚖️ Hüküm Bulunmayan Durumlarda Ne Olacak?

Eğer bu yönetmelikte açıkça yer almayan bir konu varsa, karar verilmesi gereken durumlarda ayakta teşhis ve tedavi yapılan özel sağlık kuruluşlarının tabi olduğu diğer mevzuat hükümleri uygulanacaktır. Bu madde, hukuki boşlukların oluşmasını engellemek adına güvence sağlar.

🏥 Mevcut Kuruluşlar Ne Yapacak? (Geçici Madde 1)

📌 1. Fiziki Standartlar Konusunda Esneklik:

Yönetmeliğin yayımlandığı tarihten önce açılmış sağlık kabinleri, fiziki standartlar açısından açıldıkları tarihteki mevzuat hükümlerine tabi olmaya devam edecektir.

📌 2. Diğer Standartlara Uyum Şartı:

Ancak ruhsatlandırma, personel yapısı, tabela, hizmet sunumu gibi diğer tüm alanlarda bu kabinlerin 31 Aralık 2025 tarihine kadar yeni yönetmeliğe uyum sağlamaları zorunludur. Aksi halde ruhsat verilmeyecek ve faaliyetleri sona erdirilecektir.

📌 3. Sahiplik Korunuyor:

Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce açılmış sağlık kabinlerinin sahiplik ve ortaklık durumları korunacaktır. Bu, mevcut işletmelerin mülkiyet haklarını güvence altına alır.

📌 4. Farklı Ad Altında Açılan İş Yerleri:

Klinik psikolog, fizyoterapist vb. sağlık meslek mensupları tarafından geçmişte “danışmanlık merkezi”, “eğitim ofisi” gibi farklı adlarla açılmış tüm iş yerleri de bu yönetmeliğe tabidir. Bu tür iş yerlerinin, yürürlük tarihinden itibaren en geç 3 ay içinde yeni yönetmeliğe uygun hale getirilmesi ve ruhsatlandırılması zorunludur.

⏱️ Yürürlük ve Yürütme

• Yürürlük Tarihi: Bu yönetmelik yayımı tarihinde, yani 29 Mart 2025 itibarıyla yürürlüğe girmiştir.
• Yürütme Yetkisi: Tüm maddelerin uygulanmasından ve denetiminden Sağlık Bakanı sorumludur.

KAYNAKLAR

1. 6225 sayılı Kanun ile 1219 sayılı Kanun’a eklenen Ek Madde 13’e dayananarak: Psikolog, psikoloji veya psikolojik danışma ve rehberlik lisans eğitimi almış bireyleri kapsarken; klinik psikolog, bu temel eğitimin üzerine, klinik ortamlarda gerekli uygulamaları içeren bir klinik psikoloji yüksek lisansı ya da farklı bir lisans eğitiminin ardından psikoloji veya klinik psikoloji alanında yüksek lisans ve doktora yapmış, Sağlık Bakanlığı tarafından sağlık meslek mensubu olarak tanımlanmış kişidir. Klinik psikologlar, nesnel ve yansıtmalı ölçüm araçları, gözlem ve görüşme teknikleri kullanarak psikolojik değerlendirmeler yapabilir; uluslararası teşhis sınıflamalarına göre hastalık olarak tanımlanmayan ve Sağlık Bakanlığı’nın da uygun bulduğu durumlarda bağımsız olarak psikoterapi uygulamaları gerçekleştirebilirler. Ancak, tıbbi anlamda hastalık durumlarında, bu uygulamalar ancak ilgili uzman tabibin teşhis ve tedavi yönlendirmesi ile mümkün kılınmıştır¹. ↩︎
2. Psikolog, üniversitelerin psikoloji bölümlerinden lisans düzeyinde mezun olan bireydir. Psikologlar, bireylerin davranışsal, bilişsel ve duygusal süreçlerini bilimsel yöntemlerle inceleyen; gelişimsel, klinik, eğitimsel ya da örgütsel alanlarda ölçme, değerlendirme ve destekleyici görüşmeler gibi uygulamalar yapabilen meslek mensuplarıdır. Sağlık alanında görev almak isteyen psikologlar, ilgili mevzuat kapsamında Sağlık Bakanlığı tarafından tanımlanan tıbbi uygulama alanlarında, yalnızca sertifikalı eğitim aldıktan ve yeterliliklerini belgeledikten sonra çalışabilirler (İlgili yasa gereği). Bu durumda, görev alabilecekleri uygulama alanları Bakanlıkça ayrıca belirlenir ve denetlenir. ↩︎