Grup Süreci Nedir ve BDT ile Olan İlişkisi Nedir?

Grup Süreci Tanımı ve Önemi

Grup süreci, grup terapisi ortamındaki dinamikleri ve etkileşimleri ifade eden geniş bir kavramdır. Literatürde grup sürecinin net bir tanımını bulmak zordur çünkü birçok çalışma “süreç” konularını ve “süreç” değişkenlerini tartışırken, grup sürecinin ne olduğunu spesifik olarak tanımlamaz. Klinik meslektaşlarımız arasında yapılan anketlerde de, grup sürecinin “grup ortamına özgü, grup işleyişini ve tedavi sonucunu etkileyen faktörleri” içerdiği gibi geniş ve belirsiz yanıtlar alınmıştır.

A. P. Beck ve Lewis (2000), grup psikoterapisi sürecini, grubun bir sistem olarak incelenmesi olarak tanımlar. Bu tanım, grubun gelişimindeki değişiklikleri, grup üyeleri ve terapist arasındaki etkileşimleri (alt sistem), grup üyeleri arasındaki etkileşimleri (alt sistem), terapist ve yardımcı terapist arasındaki etkileşimleri (alt sistem) ve bu alt sistemlerin birbirleriyle olan etkileşimlerini ve grubun bütününden nasıl etkilendiklerini kapsar. Bu tanım geniş ve kapsayıcıdır, ancak spesifik faktörleri bilişsel-davranışçı yaklaşım ile tutarlı bir şekilde operasyonel olarak tanımlamaz.

Yalom (1995), süreci, grup üyeleri, terapist ve grup arasındaki “şimdi ve burada” etkileşimler olarak tanımlar. Bu süreç, grup üyeleri burada ve şimdi deneyimlediklerini yansıtmadıkça sınırlıdır. Terapistin rolü iki yönlüdür: hem burada ve şimdi deneyimini kolaylaştırmak hem de bu deneyimi yansıtmak (örneğin, bu deneyimin bir grup üyesinin diğer grup üyeleriyle, terapist ile, grup ile ve grubun görevi ile ilişkisi hakkında bize ne söylediğini değerlendirmek). Bu görüş, bir etkileşimsel psikoterapi yaklaşımına dayanır ve süreç odaklı gruplar için uygundur. Ancak, bu görüş aynı zamanda bir BDT modeli içinde grup sürecinin kavramsallaştırılması için de geçerlidir.

BDT Modeli İçinde Grup Sürecinin Anlaşılması

Satterfield (1994), bilişsel terapinin “bir grup içinde değil, bir grup aracılığıyla” yürütüldüğü hibrit bir model sundu. Bu model, BDT grup yaklaşımı içinde grup dinamiklerini entegre ederek, grubun gücünün bilişsel terapinin etkinliğini nasıl artırabileceğine odaklanır. Satterfield’ın hibrit modeli, üç grup süreç değişkenine odaklanır: grup uyumu, grup gelişim aşamaları ve izomorfizm (farklı düzeylerde eşzamanlı etkileşim: birey, çift, alt gruplar ve grubun bütünü).

Bizim BDT çerçevesinde grup sürecini kavramsallaştırmamız, Satterfield’ın hibrit modelinden farklı bir yaklaşım benimser ve Burlingame ve meslektaşlarının (2004) grup tedavisini kavramsallaştırmasına dayanır. Bu perspektife göre, bir BDT grubundaki terapötik sonuç, hem formal BDT stratejileri hem de grup bağlamında mevcut olan küçük grup süreci tarafından belirlenir. Grup lideri, tedavinin grup ortamında bireysel terapi gibi mi yoksa grup süreç faktörlerini tanıyarak ve bunlara dayanarak BDT’yi geliştirerek mi ilerleyeceğini belirlemede önemli bir rol oynar.

Grup Sürecinin Kritik Faktörleri

Burlingame ve meslektaşları (2004), “grup sürecini” grup içinde işleyen teorik değişim mekanizmaları olarak tanımlar ve bu mekanizmalar arasında grup gelişimi, terapötik faktörler, grup yapısının derecesi ve zamanlaması ve kişilerarası geribildirim yer alır. Bu model içinde, terapist faktörleri (örneğin, liderin özellikleri, grup sürecine dikkat), hasta faktörleri (örneğin, kişilerarası beceriler, empati) ve yapısal faktörler (örneğin, seansların uzunluğu, sıklığı, ortam) grup süreci ile etkileşime girerek tedavi sonucunu etkiler.

BDT ve Grup Süreci İlişkisi

BDT gruplarında süreç, BDT tekniklerinin uygulanışını ve etkinliğini doğrudan etkiler. İşte bazı temel ilişki noktaları:

• Grup Uyumu (Cohesion): Grup üyeleri arasındaki uyum, güven ve destek, grup üyelerinin terapiye katılımını ve bağlılığını artırır.
• Kişilerarası Geri Bildirim (Interpersonal Feedback): Grup üyelerinin birbirlerine verdikleri yapıcı geri bildirimler, bilişsel-davranışçı tekniklerin uygulanmasında önemli rol oynar.
• Grup Gelişimi (Group Development): Grup dinamiklerinin gelişimi ve evrimi, terapi sürecini ve üyelerin ilerlemesini etkiler.

Kaynakça

1. Beck, A. P., & Lewis, C. M. (2000). The Process of Group Psychotherapy: Systems for Analyzing Change. American Psychological Association.
2. Beck, A. T., & Weishaar, M. E. (2000). Cognitive Therapy. In R. J. Corsini & D. Wedding (Eds.), Current Psychotherapies (6th ed., pp. 241-272). F.E. Peacock Publishers.
3. Beck, A. T., Rush, A. J., Shaw, B. F., & Emery, G. (1979). Cognitive Therapy of Depression. Guilford Press.
4. Bieling, P. J., & Kuyken, W. (2003). Is Cognitive-Behavioral Therapy More Effective Than Other Therapies? A Meta-Analytic Perspective. In R. L. Leahy (Ed.), Contemporary Cognitive Therapy: Theory, Research, and Practice (pp. 95-109). Guilford Press.
5. Burlingame, G. M., Fuhriman, A., & Johnson, J. E. (2002). Cohesion in Group Psychotherapy. In J. C. Norcross (Ed.), Psychotherapy Relationships that Work: Therapist Contributions and Responsiveness to Patients (pp. 71-87). Oxford University Press.
6. Burlingame, G. M., MacKenzie, K. R., & Strauss, B. (2004). Small Group Treatment: Evidence for Effectiveness and Mechanisms of Change. In M. J. Lambert (Ed.), Bergin and Garfield’s Handbook of Psychotherapy and Behavior Change (5th ed., pp. 647-696). John Wiley & Sons.
7. Clark, D. A., Beck, A. T., & Alford, B. A. (1999). Scientific Foundations of Cognitive Theory and Therapy of Depression. John Wiley & Sons.
8. Heimberg, R. G., Salzman, D. G., Holt, C. S., & Blendell, K. A. (1993). Cognitive-Behavioral Group Treatment for Social Phobia: Effectiveness at Five-Year Follow-Up. Cognitive Therapy and Research, 17(4), 325-339.
9. Hollon, S. D., & Shaw, B. F. (1979). Group Cognitive Therapy for Depressed Patients. In A. T. Beck, A. J. Rush, B. F. Shaw, & G. Emery (Eds.), Cognitive Therapy of Depression (pp. 328-344). Guilford Press.
10. Robinson, L. A., Berman, J. S., & Neimeyer, R. A. (1990). Psychotherapy for the Treatment of Depression: A Comprehensive Review of Controlled Outcome Research. Psychological Bulletin, 108(1), 30-49.
11. Satterfield, J. M. (1994). Cognitive-Behavioral Group Therapy for Depression: A Theoretical and Empirical Review. Journal of Cognitive Psychotherapy, 8(3), 185-194.
12. Scott, M. J., & Stradling, S. G. (1990). Group Cognitive Therapy for Depression: A Treatment Manual. Sage Publications.
13. White, J., & Freeman, A. (2000). Cognitive-Behavioral Group Therapy for Specific Problems and Populations. American Psychological Association.
14. Yalom, I. D. (1995). The Theory and Practice of Group Psychotherapy (4th ed.). Basic Books.