İstatistiksel analizlerde karar verme süreçlerinde hata yapma olasılığı her zaman vardır. Özellikle hipotez testlerinde karşılaşılan Tip I ve Tip II hata, araştırmaların güvenilirliği açısından büyük önem taşır. Tip I Hata (Yanlış Pozitif) Tip I hata, aslında doğru olan sıfır hipotezini (H₀) yanlışlıkla reddetmek anlamına gelir. Bu hata, yanlış bir alarm vermeye benzer. Gerçekte olmayan bir […]
Yazar: MEDMINDIST
Post-Hoc Testler: Anlamı, Türleri ve Kullanımı
İstatistiksel analizlerde, özellikle de ANOVA (Varyans Analizi) uygulamalarında, gruplar arasındaki farkın anlamlı olup olmadığını belirlemek için çeşitli testler kullanılır. ANOVA, gruplar arasında genel bir fark olup olmadığını gösterir, ancak hangi gruplar arasındaki farkın anlamlı olduğunu belirtmez. İşte burada devreye post-hoc testler girer. Bu yazıda post-hoc testlerin ne olduğu, hangi durumlarda kullanıldığı ve en yaygın kullanılan […]
Tekrarlanan Ölçümler (Repeated Measures) ANOVA Nedir?
Tekrarlanan ölçümler ANOVA (Repeated Measures ANOVA), aynı bireyler ya da gruplar üzerinde birden fazla ölçüm yapıldığında kullanılan istatistiksel bir analiz yöntemidir. Bu test, farklı zaman noktalarındaki değişimleri ya da farklı koşulların etkilerini anlamak için kullanılır. Tekrarlanan Ölçümler ANOVA Neden Kullanılır? Bu analiz yöntemi, özellikle zaman içinde değişen verileri değerlendirmek için tercih edilir. Şu gibi durumlarda […]
Plasebo Etkisi: Zihnin Gücü ve Bilimin Bakış Açısı
Plasebo etkisi, bir kişinin herhangi bir aktif tedavi almamasına rağmen sağlık durumunun iyileşmesi olarak tanımlanabilir. Bu etki, genellikle sahte bir ilaç veya prosedürün ardından ortaya çıkar ve psikolojik beklentilerle bağlantılıdır. Plasebo etkisi, bilim dünyasında büyük ilgi görmektedir ve hem tıbbi hem de psikolojik araştırmalarda önemli bir yere sahiptir. Plasebo Etkisi Nedir? Plasebo, Latince “memnun etmek” […]
Rastgele Kontrollü Çalışma (RKT) Nedir?
Rastgele Kontrollü Çalışma (RKT), bilimsel araştırmalarda kullanılan en güvenilir yöntemlerden biridir. Özellikle tıp, psikoloji ve sosyal bilimlerde etkili bir araştırma yöntemi olarak kabul edilir. Bu yöntemde, katılımcılar rastgele gruplara atanır ve deneysel bir müdahalenin etkisi kontrol grubu ile karşılaştırılarak değerlendirilir. RKT’nin Temel İlkeleri Rastgele kontrollü çalışmaların güvenilirliği ve geçerliliği için belirli ilkeler takip edilmelidir: RKT’nin […]
Çok Yönlü (Two-Way) ANOVA Nedir?
Çok yönlü (Two-Way) ANOVA, iki bağımsız değişkenin bağımlı değişken üzerindeki etkisini aynı anda inceleyen bir istatistiksel analiz yöntemidir. Tek yönlü (One-Way) ANOVA, yalnızca tek bir bağımsız değişkenin etkisini incelerken, çok yönlü ANOVA iki farklı faktörü aynı anda değerlendirir. Bu yöntem, faktörlerin bağımsız etkilerini ve olası etkileşimlerini anlamaya yardımcı olur. Çok Yönlü ANOVA Ne Zaman Kullanılır? […]
Özbildirim Ölçekleri ve Klinik Psikolojide Kullanımı
Özbildirim ölçekleri, bireylerin kendi algılarına dayanarak psikolojik durumlarını, duygu durumlarını ve davranış örüntülerini değerlendirmelerine olanak tanıyan ölçme araçlarıdır. Klinik psikolojide yaygın olarak kullanılan bu testler, özellikle psikopatolojilerin taranması, tanı koyma sürecinin desteklenmesi ve tedavi etkinliğinin izlenmesi açısından büyük önem taşır. Özbildirim Ölçekleri Nedir? Özbildirim ölçekleri, bireylerin belirli bir psikolojik durum hakkında kendi görüşlerini yansıttıkları standart […]
İnsan Doğası ve Psikanaliz: Doğuştan Gelen İhtiyaçlarımız
İnsan beyni ve bilinç arasındaki ilişki, tarih boyunca birçok bilim insanı ve filozofun ilgisini çekmiştir. Freud’un bilinçdışı ve id kavramları, modern nörobilim ile nasıl örtüşmektedir? Bu yazıda, doğuştan gelen ihtiyaçlarımızın duygularımızı nasıl şekillendirdiğini ve bilincimizin nasıl oluştuğunu detaylı bir şekilde ele alacağız. İnsan Beyni Boş Bir Levha Değildir İnsan beyni doğuştan gelen belirli ihtiyaçlarla donatılmıştır. […]
Psikiyatride Nörobilim: Beynin Psikiyatri ile Buluştuğu Nokta
Psikiyatride Nörobilimsel Gelişmeler Son yıllarda nörobilimdeki ilerlemeler, psikiyatri alanında önemli değişimlere yol açmıştır. Yeni teknolojiler ve araştırma yöntemleri sayesinde, psikiyatrik bozuklukların altında yatan mekanizmalar giderek daha net bir şekilde anlaşılmaktadır. Patofizyoloji ve Yeni Tedavi Yöntemleri Psikiyatrik hastalıkların nedenleri ve sonuçları daha iyi anlaşıldıkça, yeni tedavi yöntemleri de geliştirilmektedir. Psikiyatristlerin Nörobilimi Anlamasının Önemi Geleneksel psikiyatri uygulamaları […]
Cannabis Kullanımının Beyin Fonksiyonları Üzerindeki Etkileri: Çalışma Belleği Üzerine Bulgular
Son yıllarda cannabis kullanımı dünya genelinde hızla artış göstermektedir. Bu durum, bilim insanlarını cannabis kullanımının insan sağlığı üzerindeki etkilerini daha ayrıntılı bir şekilde araştırmaya yönlendirmiştir. JAMA Network Open’da yayımlanan yeni bir çalışma, cannabis kullanımının beyin fonksiyonlarına olan etkisini inceleyen en kapsamlı araştırmalardan biri olarak öne çıkmaktadır. Özellikle çalışma belleği (working memory) üzerinde belirgin etkiler gözlemlenmiştir. […]