Normallik, bir veri setinin normal dağılıma uygunluğunu ifade eder. Normal dağılım, çan şeklinde simetrik bir dağılımdır ve birçok doğal ve sosyal olgunun dağılımını modellemek için kullanılır. Psikometri alanında, test sonuçları ve ölçümler genellikle normal dağılım varsayımı altında analiz edilir. Normallik ile normal dağılım çoğu zaman aynı anlamda kullanılır. Normal dağılım, çan şeklinde simetrik bir olasılık […]
Author: Umut KARAGÖZ
Ortalama, Medyan ve Mod
Ortalama (Aritmetik Ortalama) Ortalama, bir veri setindeki tüm değerlerin toplamının, değer sayısına bölünmesiyle elde edilen değerdir. Psikometrik testlerde, bireylerin performanslarının genel eğilimini anlamak için sıklıkla kullanılır. Örneğin, bir grup öğrencinin sınav puanlarının ortalaması, sınıfın genel başarısını gösterir. Medyan Medyan, bir veri setindeki ortanca değerdir; yani, veriler küçükten büyüğe sıralandığında ortada kalan değerdir. Eğer veri seti […]
Tek Yön (One-Way) ANOVA
Tek Yönlü ANOVA Nedir? Tek Yönlü ANOVA, üç veya daha fazla bağımsız grubun ortalamalarını karşılaştırmak için kullanılan parametrik bir istatistiksel testtir. Bu test, gruplar arasındaki varyansı analiz ederek, ortalamalar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olup olmadığını belirler. Özellikle, bir bağımsız değişkenin (faktör) birden fazla düzeyi olduğunda ve bu faktörün bir bağımlı değişken üzerindeki etkisini […]
ANOVA Nedir? Psikometri Alanında Temel Bir İstatistiksel Yöntem
Psikometrik Araştırmalarda Neden ANOVA Kullanılır? ANOVA (Analysis of Variance), çoklu grup karşılaştırmalarında kullanılan etkili bir istatistiksel tekniktir. ANOVA, farklı gruplar arasındaki ortalama farkların istatistiksel olarak anlamlı olup olmadığını belirlemek için kullanılır. Bu yazıda, ANOVA’nın ne olduğunu, nasıl çalıştığını ve psikometrik araştırmalarda nasıl uygulandığını detaylı bir şekilde inceleyeceğiz. ANOVA Nedir? ANOVA (Varyans Analizi), iki veya daha […]
F-İstatistiği Nedir? Psikometri Alanında Temel Bir İstatistiksel Kavram
F-İstatistiği Nedir? F-istatistiği, iki veya daha fazla grubun varyanslarını karşılaştırmak için kullanılan bir istatistiksel test değeridir. Temel amacı, gözlemlenen grup farklarının sadece rastlantısal mı yoksa gerçek bir etkiden mi kaynaklandığını belirlemektir. F-istatistiği adını, bu testi geliştiren İngiliz istatistikçi Sir Ronald Fisher‘dan alır. F dağılımı, varyans oranlarını analiz etmek için özel olarak tasarlanmış bir dağılımdır. F-İstatistiği […]
P-Değeri (P-Value) Nedir? Psikometrik Araştırmalarda Kullanımı
Psikometri, psikolojik testlerin ve ölçümlerin bilimsel olarak değerlendirilmesi ile ilgilenen bir disiplindir. Bu alandaki araştırmalar genellikle, belirli bir psikolojik fenomenin veya testi geçerliliğini araştırırken, istatistiksel yöntemlerin kullanımına dayanır. Bu yöntemlerden biri olan p-değeri (p-value), özellikle hipotez testi sürecinde sıklıkla kullanılır. P-değeri, bir araştırmada elde edilen sonuçların tesadüfi olup olmadığını anlamamıza yardımcı olan önemli bir istatistiksel […]
Mutlak Sapma (Absolute Deviation): Psikometri ve İstatistiksel Analizlerde Kullanımı
Psikometrik araştırmalar ve veri analizlerinde, bir test veya ölçüm sonuçlarının doğruluğunu ve çeşitliliğini anlamak için istatistiksel yöntemler kullanılır. Bu yöntemlerden biri olan mutlak sapma (absolute deviation), verilerin referans bir noktaya (örneğin, bir ortalamaya) ne kadar uzaklaştığını ölçen basit ama etkili bir tekniktir. Bu yazıda, mutlak sapma kavramını, nasıl hesaplandığını ve psikometri alanındaki önemini açıklayacağız. Mutlak […]
Ölçek Nedir?
Psikometri, bireylerin zihinsel özelliklerini, tutumlarını, davranışlarını ve diğer psikolojik faktörlerini ölçmeye yönelik bilimsel bir alandır. Bu alanda, bireylerin belirli bir özelliğini ya da davranışını sayısal olarak ifade etmek için ölçekler kullanılır. Ölçek, bir özelliğin sistematik ve objektif bir şekilde ölçülmesini sağlayan araçtır. Psikometri alanında ölçekler, bir veya birden fazla psikolojik durumu değerlendirmek amacıyla geliştirilmiş ölçüm […]
A Posteriori Testler ve Post Hoc Testler: Psikometri Perspektifinden Bir İnceleme
Psikometrik Araştırmalar ve Veri Analizinin Rolü Psikometri, bireylerin zihinsel süreçlerini ve davranışlarını ölçmeye yönelik bilimsel bir disiplindir. Psikometrik araştırmalarda, anketler, testler ve deneyler gibi veri toplama araçları kullanılır ve bu veriler genellikle karmaşık istatistiksel analizler gerektirir. Bu analizlerin amacı, elde edilen veriler üzerinden anlamlı sonuçlar çıkarmak ve bireylerin psikolojik özelliklerini objektif bir şekilde değerlendirmektir. Ancak, […]
A Priori Testler Nedir?
Araştırma ve istatistik dünyasında sıkça duyulan kavramlardan biri de a priori testlerdir. “A priori” terimi Latince kökenli olup “önceden” anlamına gelir. Bu testler, veri toplama veya analiz süreci başlamadan önce belirlenen hipotezleri ve analiz planlarını ifade eder. A Priori Test Nedir? A priori testler, bir araştırmacının daha verileri toplamadan ya da analiz etmeden önce hangi […]